Economist, gıda krizini aşmak isteyen ülkelerin başta Afrika
olmak üzere dünyanın dört yanından tarım arazisi aldığını, BM’nin “yeni
kolonicilik” olarak nitelendirdiği anlaşmalar kapsamında Bahreyn’in
Türkiye’de 500 milyon dolara arazi aldığını yazdı. Suudiler de
Türkiye’de arazi bakıyor.
Dünyada gıda fiyatlarında son
iki yıl içinde yaşanan yükseliş, tarım arazileri nüfusunu doyurmak için
yetersiz kalan birçok ülkeyi dünyanın dört bir yanında arazi satın
almaya ya da leasing yoluyla kiralamaya yönlendirdi.
ÇİN DEN SUDAN A KADAR BİRÇOK ÜLKE KİRALIYOR The
Economist dergisinin bu haftaki sayısında geniş yer verdiği ve
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu Başkanı Jacques Diouf
tarafından “neo-kolonicilik” olarak nitelendirilen anlaşmalar
kapsamında Çin, G.Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan,
Katar gibi topraklarının büyük bölümü çöl olan ülkeler, Sudan,
Etiyopya, Kongo, Pakistan gibi ülkelerde tarım arazileri satın aldı ya
da kiraladı. FRANSA KADAR TOPRAK KİRALANDI Dünya Gıda Fonu rakamlarına göre son iki yılda ülkeler arasında el değiştiren bu tür toprakların boyutu 20 milyon hektar.
Büyüklüğü ise Fransa’nın toplam tarım alanına, ya da AB’nin toplam
tarım alanlarının yüzde 20’sine eşit. Anlaşmaların ticari boyutu 20-30
milyar dolar düzeyinde. Bu rakam da Dünya Bankası tarafından yoksul
ülkelere aktarılan gıda yardımlarının 10 katı.
BAHREYN TÜRKİYE DEN TOPRAK ALDI
The
Economist 2006-2009 tarihleri arasında el değiştiren topraklar ve
ülkeler arasında anlaşmaların da yer aldığı bir tablo/harita da
yayınladı. Buna göre, Bahreyn merkezli yatırım fonu AgriCapital ile
Türkiye arasında bu tarihler arasında bir anlaşma imzalandı. Bu anlaşma Türkiye’deki bir tarım arazisinin Bahreyn tarafından kullanılmasını öngörüyor. Bedeli ise 500 milyon dolar.
The Economist, “Anlaşmanın boyutu 3-6 milyar dolara çıkabilir” diye not
düştü. Suudiler’in de Türkiye’de tarım arazisi baktıklarını yazdı.
GÜL DE ANLAŞMAYI ÖVMÜŞTÜ
İslami
bir yatırım fonu olan AgriCapital ile Türk hükümeti arasındaki
“mutabakat notu” (Memorandum of Understanding) 31 Ekim 2008 tarihinde
imzalanmıştı. Anlaşmaya Türkiye adına imzayı Nazım Ekren koydu. Anlaşmanın kapsamı da iki ülkenin tarım alanında işbirliği olarak açıklandı.
Ardından 15 Nisan 2009 tarihinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ve Tarım
Bakanı Mehdi Eker’in de aralarında olduğu 6 bakanın katıldığı
Bahreyn-Türkiye Ekonomik Forumu’nda Bahreyn ile Türkiye
arasında 500 milyon dolarlık “tarım projesi” için anlaşma imzalandı.
Bahreyn hükümeti bu projenin büyüklüğünün zamanla 3 milyar dolara
ardından da 6 milyar dolara ulaşacağını açıkladı. Bahreyn-Türkiye Ekonomik Forumu’na katılan Cumhurbaşkanı Gül de anlaşmayı övmüştü:
"Memnuniyetle
görüyorum ki, Bahreyn ile Türkiye arasında bir mutabakat anlaşması
imzalandı; tarım alanında yatırım yapmakla ilgili. Türkiye, bu
konularda iyi bir ülke. İmkanları çok olan bir ülke. Biz altyapı
yatırımlarını tarımda da yatırım yapılacak yere kadar götüren bir
ülkeyiz. Türkiye’nin çok büyük bir yatırım cazibesi vardır. İki ülke
2007’de askeri işbirliği, 2008’de de Bayındırlık Bakanlıkları arasında
ortak çalışmalar için anlaşma imzalamıştı."
BİOİLAÇ VE BİYOYAKIT YAPIYORLAR Bahreyn
merkezli AgriCapital şirketi, Ağustos 2008’de Körfez Finans Merkezi
(Bahreyn), Ithmaar Bankası (Bahreyn) ve Abu Dabi Yatırım Merkezi
(Birleşik Arap Emirlikleri) ortaklığıyla kuruldu. “Şeriat kurallarını
temel alarak” kurulduğu açıklanan AgriCapital’in 3 milyar dolar
sermayesinin yanı sıra 1 milyar dolar da ödenmiş sermayesi var. Şirket,
Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güney Asya’da tarım sektöründe yatırımlar
yapmak amacıyla kuruldu. Yatırımlarını besin üretimi,
hayvancılık, biyoilaç, biyoyakıt ve tarım teknolojilerine ayırıyor.
Şirketin, Türkiye, Filipinler, Hindistan, Sudan ve Mali’de yatırımları
var.
|
